PERTANIKA JOURNAL OF SOCIAL SCIENCES AND HUMANITIES

The study investigates the impact of engaging creative comics and cartoons in social studies courses on the students’ academic achievement and identifies the students’ views in this regard. In accordance with the purpose of the study, the embedded design—one of the mixed methods research designs—was employed. The study sample consisted of 91 students in three different classrooms studying in the 5th grade of a secondary school affiliated with the Directorate of National Education in Erzurum, Türkiye, in the 2022/23 academic year. The academic achievement test developed by the researcher was used to reveal the impact of materials consisting of creative comics and cartoons on students’ academic achievement. In addition to that, a focus group interview was conducted with the students in the experimental groups to reveal their views about the use of creative comics and cartoons. The quantitative data were analysed with SPSS 26.0 software, whereas the qualitative data were analysed with content analysis. The results of the study showed a statistical significance in favour of the experimental groups with respect to the average scores in the post-test, while there was no such statistical significance between the experimental groups in which either creative comics or cartoons were used. All the other data considered together suggested that the students who participated in the focus group interview liked the given materials and expressed positive views.

• Ada, S., & Sözen, E. (2021). The effect of using concept cartoons in social studies lessons on student achievement. International Journal of Geography and Geography Education, 44, 161-175. https://doi.org/10.32003/igge.908348
  
  Ak, B. (2008). Verilerin düzenlenmesi ve gösterimi [Organizing and presenting data]. In Ş. Kalaycı (Ed.), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (pp. 3-47). Dinamik Akademi.
  
  Akbaş, Y., & Toros, S. (2016). Sosyal bilgiler öğretiminde interaktif kavram karikatürleri ve kavram haritaları kullanımının akademik başarıya etkisi [The effects of using interactive cartoons and concept maps an academic achievement in social studies teaching]. Turkish Studies, 11(9), 53-68. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.9727
  
  Akengin, H., & İbrahimoğlu, Z. (2010). Sosyal bilgiler dersinde karikatür kullanımının öğrencilerin akademik başarısına ve derse ilişkin görüşlerine etkisi [The effect of using cartoons in social studies lessons on students’ academic achievement and their views about the course]. Ondokuz Mayis University Journal of Education, 29(2), 1-20.
  
  Akkaya, A. (2011). Karikatürlerle dil bilgisi öğretimi [Teaching grammar with cartoons] [Doctoral dissertation, Selçuk Üniversitesi]. Thesis Collection of the Institute of Educational Sciences. https://hdl.handle.net/20.500.12395/2326
  
  Aksoy, B., Karatekin, K., Kuş, Z., & Sönmez, Ö. F. (2010). Sosyal bilgiler öğretiminde karikatür kullanımının öğrencilerin akademik başarısına etkisi [The effect of using cartoons in social studies teaching on students’ academic achievement]. Education Sciences, 5(4), 1483-1497.
  
  Aktaş, M. (2009). Yabancı dil öğretiminde yaratıcı yazmanın başarıya ve yazılı anlatıma etkisi [The effect of creative writing on achievement and on writing skills in foreign language teaching]. Dil Dergisi, (145), 7-27. https://doi.org/10.1501/Dilder_0000000113
  
  Alkan, G. (2010). Sosyal bilgiler öğretiminde kavram karikatürlerinin öğrenci başarısına etkisi [The effect of the concept cartoons to the students of the social studies teaching] [Unpublished master’s thesis]. Niğde Üniversitesi.
  
  Arı, A. A., Demir, B., & Işık, B. B. (2019). Matematik öğretiminde manga çizgi roman kullanımının etkilerini araştıran çalışmalar [Studies investigating the effects of using manga comics in mathematics teaching]. Bayburt University Journal of Science, 2(2), 261-265.
  
  Arslan, K., & Akçay, H. (2022). Çizgi romanla fen bilimleri öğretiminin öğrenci başarısına etkisi [The effects of science teaching with comics on student achievement]. Bilim, Eğitim, Sanat ve Teknoloji Dergisi, 6(1), 14-31. https://doi.org/10.46328/bestdergi.74
  
  Ayyıldız, N. (2010). Coğrafya öğretiminde karikatür materyali kullanımının öğrenci başarısına etkisi [The effect of using cartoon materials in geography teaching on student achievement] (Publication No. 28589809) [Master’s thesis, Marmara Üniversitesi]. ProQuest Dissertations & Theses.
  
  Babayigit, O. (2019). Examining the effect of creative writing activities on reading, writing and language lesson attitudes of elementary school fourth grade students. European Journal of Educational Research, 8(1), 213-220. https://doi.org/10.12973/eu-jer.8.1.213
  
  Badeo, J. M., & Koc, B. C. O. K. (2021). Use of comic-based learning module in mechanics in enhancing students’ conceptual understanding and motivation. Science Education International, 32(2), 131-136.
  
  Barut, D., & Akbaba, B. (2017). 6. sınıf sosyal bilgiler dersinde karikatür kullanımının yaratıcı düşünme becerilerine etkisi [The effect of using cartoons in the 6th-grade social studies course on creative thinking skills]. Journal of Anatolian Cultural Research, 1(1) 51-69.
  
  Bilici, S. C. (2019). Örnekleme yöntemleri [Sampling methods]. In H. Özmen & O. Karamustafaoğlu (Eds.), Eğitimde araştırma yöntemleri (pp. 56-78). Pegem Akademi.
  
  Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri [Scientific research methods]. Ayrıntı Printing and Publishing.
  
  Çakır, A., & Aydoğdu, B. (2016). Çevre sorunları konusunun öğretiminde karikatür kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına ve çevreye yönelik tutumlarına etkisi [The effect of teaching the topic of environment problems by using caricature on students’ academic success and attitude towards]. The Western Anatolia Journal of Educational Sciences, 7(14), 102-116.
  
  Can, A. (2017). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi [Quantitative data analysis in the scientific research process with SPSS]. Pegem Akademi.
  
  Çetinkaya, G. (2015). Examining teachers’ use of creative writing activities. The Anthropologist, 19(1), 111-121.
  
  Chamisijatin, L., Lestari, R. D., Husamah, A. F., Fatmawati, D., & Nurhasanah, S. (2020). Developing comic of human skeletal system and its potential in improving junior high school students’ learning achievement. Universal Journal of Educational Research, 8(12), 6383-6393. https://doi.org/10.13189/ujer.2020.081204
  
  Çiçek, T. (2011). İlköğretim 6. sınıf fen bilimleri dersinde kavram karikatürlerinin öğrenci başarısına, tutumuna ve kalıcılığına etkisi [The effect of concept cartoons on student achievement, attitude and permanence in science and technology courses in primary school 6th grade] [Master’s thesis, Celal Bayar Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=qSQ8qIMdi-C9WN_XDSIqFA&no=UstN8LNRtG3mPRswdn5uiQ
  
  Creswell, J. W., & Clark, V. L. P. (2018). Karma yöntem araştırmaları tasarımı ve yürütülmesi [Design and Conducting of mixed methods research] (Y. Dede & S. B. Demir, Trans.). Anı Publishing.(Original work published in 2011)
  
  Creswell, J. W., Fetters, M. D., Clark, V. L. P., & Morales, A. (2009). Mixed methods intervention trial. In. S. Andrew & L. Halcomb (Eds.), Mixed methods research for nursing and the health sciences (pp. 161-180). Blackwell. https://doi.org/10.1002/9781444316490.ch9
  
  Dirik, M. Z. (2015). Eğitim programları ve öğretim, öğretim ilke ve yöntemleri [Education programmes and teaching, teaching principles and methods]. Pegem Akademi.
  
  Durmaz, B. (2007). Yapılandırıcı fen öğretiminde kavram karikatürlerinin öğrencilerin başarısı ve duyuşsal özelliklerine etkisi [The effects of the concept cartoons to the success of the students and sensory features in the constructivist science teaching Muğla provincial, Administrative District sample] [Master’s thesis, Muğla Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
  
  Et, E., & Dilber, N. Ç. (2022). Karikatürle yazma çalışmalarının ortaokul öğrencilerinin yaratıcı yazma başarısına etkisi [The effects of writing studies using cartoons on the creative writing achievement of secondary school students]. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 10(2), 291-308. https://doi.org/10.16916/aded.1023541
  
  Glesne, C. (2015). Nitel araştırmaya giriş [Introduction to qualitative research ] (A. Ersoy & P. Y. Çev, Eds.). Anı Yayıncılık. (Original work published in 1992)
  
  Göçen, G. (2018). Sınıf öğretmenlerinin yazmaya yönelik yeterlilik algısına, tutumuna ve yaratıcı yazma başarısına yaratıcı yazma çalışmalarının etkisi [The effect of creative writing activities of primary school teachers on their perceived competence and attitude towards writing and success in creative writing]. Turkish Studies, 13(27), 737-762. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.14438
  
  Göksu, F. C., & Köksal, N. (2016). Doğrular, açılar ve çokgenler konularının kavram karikatür destekli yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına göre işlenmesi [Teaching the lines, angles and polygons according to constructivisim supported by concept cartoons]. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi- Journal of Qualitative Research in Education, 4(3), 68-91.
  
  Graham, S., Tavsanli, O. F., & Kaldirim, A. (2021). Improving writing skills of students in Turkey: A meta-analysis of writing interventions. Educational Psychology Review, 34, 889-934. https://doi.org/10.1007/s10648-021-09639-0
  
  Green, S. B., & Salkind, N. J. (2005). Using SPSS for Windows and Macintosh: Analyzing and understanding data. Pearson.
  
  Güngör. H. (2018). Fen ve teknoloji öğretiminde kavram karikatürü kullanımının ilköğretim 7. Sınıf öğrencilerin akademik başarılarına etkisi [Effect of using concept caricature in science and technology teaching to academic success of 7th graders] [Unpublished master’s thesis]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  
  Gürsoy, H. C., & Göçer. A. (2021). Okuma saatlerinde hikâye kitabı ve çizgi roman okumayla ilgili öğrenci görüşleri (Köy okulu örneği) [Student opinions about reading story book and comic book in reading hours (example for village school)]. Journal of Institute of Social Sciences, 12(1), 306-331.
  
  Hermita, N., Ningsih, H. S., Alim, J. A., Alpusari, M., Putra, Z. H., & Wijaya, T. T. (2020). Developing science comics for elementary school students on animal diversity. Solid State Technology, 63(1), 2492-2500.
  
  İlhan, G. O. (2016). Sosyal bilgiler öğretiminde çizgi romanların kullanımı [Use of comics in social studies teaching] [Doctoral thesis, Afyon Kocatepe Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=NjSWxck2avZrasUtZggdEA&no=qJc0yMilwTkEfOgLUPeg6g
  
  İlhan, G. O., & Oruç, Ş. (2019). Sosyal bilgiler dersinde çizgi roman kullanımı: Teksas tarihi [Comic books use in social studies lesson: Texas history]. Education and Science, 44(198), 327-341. https://doi.org/10.15390/EB.2019.7830
  
  Karaduman, G. B., & Ceviz, A. E. (2018). Matematik öğretiminde kavram karikatürlerinin öğrenci başarısına etkisi [Effect of concept cartoons on student achievement in mathematics teaching]. Electronic Journal of Social Sciences, 17(67), 1268-1277. https://doi.org/10.17755/esosder.407222
  
  Karakuş, U., Palaz, T., Kılcan, B., & Çepni, O. (2012). Sosyal bilgiler müfredatında yer alan” Çevre Sorunları” konularının öğretiminde karikatür kullanımının öğrencilerin akademik başarısına etkisi [The effect of the use of cartoons on students’ academic achievement in “environmental problems” issues in social sciences curriculum ]. Gazi University Gazi Faculty of Education Journal, 32(2), 363-376.
  
  Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar ilkeler teknikler [Scientific research method: concepts, principles, techniques]. Nobel Academy Publishing.
  
  Kaya, B. (2013). Yaratıcı yazma becerisinin geliştirilmesine yönelik yapılan çalışmalardan bir derleme [A compilation of studies conducted for development of the creative writing skills]. Research in Reading & Writing Instruction,, 1(2), 89-101.
  
  Kazanevsky, V. (2005). Doğu Avrupa ülkelerinde karikatür sanatının belirli özellikleri [Specific features of caricature art in Eastern European countries]. 4th International Ankara Cartoon Festival. Karikatür Vakfı.
  
  Kırmızı, F., & Adıgüzel, D. Ç. (2023). İlkokul yaratıcı yazma ürünlerinin bazı değişkenlere göre değerlendirilmesi [Evaluation of primary school students’ creative writing products according to some variables]. Pamukkale University Journal of Education, (58), 370-397. https://doi.org/10.9779/pauefd.1091976
  
  Kırmızı, F., & Beydemir, A. (2012). İlköğretim 5. sınıf Türkçe dersinde yaratıcı yazma yaklaşımının yazmaya yönelik tutumlara etkisi [Effect of attitudes for writing of creative writing approach in turkısh course of prımary fıfth grades]. Ahi Evran University Journal of Kırşehir Education Faculty, 13(3), 319-337.
  
  Kleeman, G. (2006). Not just for fun: Using cartoons to investigate geographical issues. New Zealand Geographer, 62(2), 144-151. https://doi.org/10.1111/j.1745-7939.2006.00057.x
  
  Koçoğlu, E. (2016). Sosyal bilgiler dersinde karikatür kullanımının erişiye göre değerlendirilmesi [Social studies lessons according to criteria evaluation of the use of cartoon]. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 7(7), 299-318.
  
  Köksal, F. N. (2019). Öğretim içeriğinin seçimi ve düzenlenmesi [Selection and organisation of teaching content]. In Ş. Tan (Ed.), Teaching principles and methods (pp. 61-84). Pegem Akademi.
  
  Krueger, R. A. (1994). Focus groups: A practical guide for applied research. SAGE.
  
  Kunzle, D. (1973). The early comic strip: Narrative strips and picture stories in the European broadsheet from c. 1450 to 1825. University of California Press.
  
  Lin, S.-F., & Lin, H.-S. (2016). Learning nanotechnology with texts and comics: the impacts on students of different achievement levels. International Journal of Science Education, 38(8), 1373-1391. https://doi.org/10.1080/09500693.2016.1191089
  
  Maryani, I., & Amalia, L. (2018). The development of science comic to improve student’s understanding in elementary school. Jurnal Inovasi Pendidikan IPA, 4(1), 75-82. https://doi.org/10.21831/jipi.v4i1.21076
  
  Matuk, C., Hurwich, T., Spiegel, A., & Diamond, J. (2021). How do teachers use comics to promote engagement, equity, and diversity in science classrooms? Research in Science Education, 51, 685-732. https://doi.org/10.1007/s11165-018-9814-8
  
  McMillan, J., & Schumacher, S. (2014). Research in education evidence-based inquiry. Pearson Education.
  
  Mercan, S. I. (2016). Coğrafya öğretiminde yaratıcı yazma yönteminin etkililiği [Effectiveness of creative writing methods in geography education]. International Journal of Turkısh Education Sciences, (7), 131-140.
  
  Orçan, A. (2013). Çizgi-roman tekniği ile geliştirilen bilim-kurgu hikâyelerinin öğrencilerin yaratıcı düşünme becerilerinin ve fiziğe ilişkin tutumlarının gelişimine etkisi [The effect of science-fiction strories developed by comics technique, on creative thinking skills and physics attitudes of students] [Master’s thesis, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=qJZSJFexOZUeRGyKedhkXw&no=LI6w96wwEjdTzSXNyKFB7w
  
  Oruç, Ş. (2006). Sosyal bilgiler öğretiminde mizah [Humor in social studies teaching] [Unpublished doctoral thesis]. Gazi Üniversitesi.
  
  Özdemir, E. (2017). Humor in elementary science: development and evaluation of comic strips about sound. International Electronic Journal of Elementary Education, 9(4), 837-850.
  
  Özdemir, S., & Çevik, A. (2018). The effect of creative writing studies on attitudes towards writing and the creative writing success. Inonu University Journal of The Faculty of Education, 19(2), 141-153. https://doi.org/10.17679/inuefd.336990
  
  Özşahin, E. (2009). Karikatürlerle coğrafya öğretimi [Caricatures with geography education]. International Journal of Geography and Geography Education, (20), 101-122.
  
  Putra, P. D. A., & Iqbal, M. (2014). Implementation of digital comic to improve creative thinking ability in integrated science study. Interaction, 4(3), 71-74.
  
  Şahan. Z. (2023). Fen Bilimleri öğretiminde eğitici dijital çizgi roman materyali tasarımı ve materyalin kullanımının akademik başarıya etkisi tezi [Design of educational digital comics material in science teaching and the effect of the use of the material on academic success] [Master’s thesis, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi].
  
  Selong, R. N., Olii, S. T., & Rettob, A. (2021). Students’perception on the use of comic strips in creative writing. Journal of English Language and Literature Teaching, 5(2), 79-85. https://doi.org/10.36412/jellt.v5i2.2458
  
  Şentürk, M. (2022). 21. Yüzyıl becerileri eğitiminde yaratıcı çizgi roman [21st century skills education in creative comics]. In M. Senturk, U. Simsek & Y. Topkaya (Eds.), 21st century skills training with innovative approaches (pp. 63-75). Vizetek Publishing.
  
  Şentürk, M., & Şimşek, U. (2022). The effect of educational comics and educational cartoons on student attitude and motivation in social studies course. International Journal of Education Technology & Scientific Researches, (17), 378-413. https://doi.org/10.35826/ijetsar.422
  
  Senturk, M., & Senturk, O. C. (2023). The social studies and science pre-service teachers’ experiences of creative comics for environmental education. International Journal of Research in Education and Science, 9(1), 109-123. https://doi.org/10.46328/ijres.3080
  
  Şentürk, Ö. Ç. (2020). Argümantasyon destekli eğitici çizgi romanların öğrencilerin çevreye yönelik ilgi, motivasyon ve akademik başarılarına etkisi ile öğrenci deneyimleri [The effect of argumentation-supported educational comics on students’ environmental interests, motivation, and academic achievements and student experiences] [Doctoral dissertation, Gazi Üniversitesi]. Gazi University Research Information System. https://avesis.gazi.edu.tr/yonetilen-tez/ac46491f-42e8-46c7-be36-fe2a436eff0d/argumantasyon-destekli-egitici-cizgi-romanlarin-ogrencilerin-cevreye-yonelik-ilgi-motivasyon-ve-akademik-basarilarina-etkisi-ile-ogrenci-deneyimleri
  
  Sidekli, S., Er, H., Yavaşer, R., & Aydın, E. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde alternatif bir yöntem: Karikatür [An alternative method in social studies education: cartoon]. The International Journal of Turkish Education Sciences, 2(2), 151-163.
  
  Suryatin, S., & Sugiman, S. (2019). Comic book for improving the elementary school students’ mathematical problem solving skills and self-confidence. Jurnal Prima Edukasia, 7(1), 58-72. https://doi.org/10.21831/jpe.v7i1.10747
  
  Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2015). Use of multivariate statistics. Nobel Press.
  
  Tan, Ş. (2019). Öğretimin materyallerle desteklenmesi [Supporting teaching with materials]. In Ş. Tan (Ed.), Teaching principles and methods (pp. 219-254). Pegem Akademi.
  
  Tok, M., Rachim, S., & Kuş, A. (2014). Yazma alışkanlığı kazanmış öğrencilerin yazma nedenlerinin incelenmesi [Analysing the writing reasons of the learners who gained writing habits]. Gazi University Gazi Faculty of Education Journal, 34(2), 267-292. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gefad/issue/6729/90483
  
  Tokcan, H., & Alkan, G. (2013). Sosyal bilgiler öğretiminde kavram karikatürlerinin öğrenci başarısına etkisi [The effect of the concept cartoons to the students of the social studies teaching]. Ahi Evran University Journal of Kırşehir Education Faculty, 14(2), 1-19. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefad/issue/59471/854595
  
  Topcubaşı, T., & Polat, S. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde kavram karikatürlerinin öğrenci başarısına etkisi [The effect of concept cartoons on student achievement in social studies teaching]. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, 3(2), 48-61.
  
  Topkaya, Y. (2016). Doğal çevreye duyarlılık değerinin aktarılmasında kavram karikatürleri ile eğitici çizgi romanların etkililiğinin karşılaştırılması [A comparison between impact of concept cartoons and impact of instructional comics in teaching value of sensation on natural envıronment]. Hatay Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences Institute, 13(34), 259-272.
  
  Topkaya, Y., & Şimşek, U. (2015). Vatandaşlık ve demokrasi eğitimi dersine yönelik tutum üzerinde eğitici çizgi romanların etkisi [Impact of instructional comics on the attitudes towards citizenship and democracy education]. Journal of Computer and Education Research, 3(6), 152-167.
  
  Tuncel, G. (2017). Sosyal bilgiler dersinde karikatürlerle küresel ısınma eğitimi üzerine örnek bir çalışma [An example study on global warming education with cartoons in social studies lessons]. Marmara Geographical Review, (35), 87-94.
  
  Ünal, O. (2018). Sosyal bilgiler dersinde eğitici çizgi roman kullanımının öğrenci başarısı ve tutumuna etkisi [The effect of using educational comics in social studies course on students’ success and attitudes] [Master’s thesis, Akdeniz University]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=S5bgXhkhY2qFB8CMuUeb9w&no=QwXiCZ1pl3Nxk64VQ3lmiw
  
  Ünal, O., & Demirkaya, H. (2019). A semi-experimental study on the use of educational comics in social studies. International Journal of Geography and Geography Education, (40), 92-108. https://doi.org/10.32003/iggei.569650
  
  Varışoğlu, B., Şeref, İ., Gedik. M., & Yılmaz, İ. (2014). Deyim ve atasözlerinin öğretilmesinde görsel bir araç olarak karikatürlerin başarıya etkisi [The effect of cartoons as a visual tool on success in teaching idioms and proverbs]. Black Sea Studies, 41(41), 226-242.
  
  Veyis, F., & Kolikpınar, N. (2021). Yaratıcı yazma teknikleri ile öyküleyici metin oluşturmanın Türk dili ve edebiyatı dersine yönelik tutum, yazma becerisi ve akademik başarı üzerindeki etkisi [The effect of creating a narrative text with creative writing techniques on attitudes towards Turkish language and literature course, writing skills and academic success]. Asya Studies-Academic Social Studies, 5(18), 43-51. https://doi.org/10.31455/asya.1019104
  
  Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri [Qualitative research methods in social sciences]. Seçkin Publishing.